Mùa đông 1991 – Vén màn bí ẩn về sự sụp đổ của Liên Xô

Vì sao Liên Xô tan rã? Vì sao Việt Nam vẫn đứng vững và phát triển dù Liên Xô sụp đổ? – Hai câu hỏi được đặt ra về một sự kiện được xem là “thảm họa chính trị lớn nhất thế kỷ XX”.

Ngày 31/12/1991 đã trở thành cột mốc không hề quên khi liên bang không hề tách rời – thành trì vững chãi của Chủ nghĩa xã hội sụp đổ đầy đau đớn. Một chính sách xã hội với những thành tựu vĩ đại, góp phần to lớn cho sự tăng trưởng của quả đât, góp thêm phần quyết định hành động giải cứu loài người khỏi thảm họa phát-xít, nhưng đã không hề cứu chính mình khỏi sự diệt vong, trở nên ngưng trệ trước những nhu yếu tăng trưởng trong tình hình mới. Trong đó, cuộc cải tổ sai lầm đáng tiếc ở Liên Xô do Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô – Mikhail Sergeyevich Gorbachev đề xướng là tác nhân trực tiếp dẫn đến sự sụp đổ chính sách Xã hội chủ nghĩa tại quốc gia này .

Liên Xô sụp đổ – thảm kịch đã được dự báo từ trước
Đất nước của những Lenin, Stalin chìm trong lạnh lẽo của mùa đông 1991. Dù Liên Xô bước ra khỏi Thế chiến 2 với tư cách người thắng lợi và trở thành một trong hai cường quốc quân sự chiến lược mạnh nhất quốc tế, lan rộng ra ảnh hưởng tác động ở Đông Âu và tương hỗ sự sinh ra của nhiều nước Xã hội chủ nghĩa, trở thành hình mẫu cho những nước này noi theo, trong đó có Nước Ta. Song, sống sót trong nội bộ của quốc gia này là những cơn sóng ngầm trên trường chính trị .

Đất nước của những Lenin, Stalin sụp đổ vì những ” cơn sóng ngầm ” chính trị
Sự sụp đổ của Liên Xô có nhiều nguyên do nội tại và một tác nhân quan trọng khác trong quy trình tan rã Liên Xô là “ con bài Nga ” của chính trị gia Boris Yeltsin. Mặc dù Nga và người Nga đã từ lâu có vị trí áp đảo trong nhà nước Liên Xô nhưng có một điều khá kinh ngạc là một nhà chỉ huy của Nga như Yeltsin ( quản trị Xô viết Tối cao Nga từ năm 1990, và được bầu làm Tổng thống Nga vào tháng 6/1991 ) lại nhu yếu “ chủ quyền lãnh thổ ” Nga trước Liên Xô vào năm 1990 và đòi “ độc lập ” trọn vẹn vào năm 1991 .

Chính trị gia Boris Yeltsin – người khiến cuộc đảo chính tháng 8/1991 thất bại

Trong khi đó, Gorbachev và những người ủng hộ trong chính phủ nước nhà liên bang đã thương lượng để đạt được một Hiệp ước Liên bang mới vào thời gian giữa mùa xuân và mùa hè năm 1991, nhằm mục đích giữ cho hầu hết những nước cộng hòa, gồm có Nga, ở lại trong một nhà nước liên bang lỏng lẻo hơn, với quyền lực tối cao được phân nhiều hơn xuống những nước cộng hòa .

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô – Mikhail Sergeyevich Gorbachev
Tháng 8/1991, những người cộng sản cứng rắn trong cỗ máy Đảng, quân đội và cơ quan an ninh trung ương của Liên Xô, đứng đầu là Phó Tổng thống Gennady Yanayev đã quyết định hành động thực thi một cuộc thay máu chính quyền khi Gorbachev đang đi nghỉ ở Crimea. Mặc dù vậy, công cuộc cải tổ của Gorbachev từ năm 1985 đã làm suy yếu quân đội và KGB ( Ủy ban An ninh Quốc gia ) về mặt chính trị và nhóm thay máu chính quyền không ý thức rõ về tình thế đã đổi khác này để dữ thế chủ động sử dụng đúng những lực lượng trung thành với chủ với mình. Thêm nữa, bản thân những chỉ huy thay máu chính quyền lại tỏ ra thiếu quyết tâm khi gặp phải sự thử thách từ phía Boris Yeltsin khiến cuộc hòn đảo chính thất bại nhanh gọn .

Thất bại của phe đảo chính góp phần đẩy nhanh quá trình sụp đổ của Liên Xô

Những diễn biến ở Liên Xô lôi cuốn sự chăm sóc rất lớn của dư luận quốc tế, đặc biệt quan trọng là những nước tư bản. Trong khi đó tại Nước Ta, tất cả chúng ta cũng đặt ra những câu hỏi mang tính thời đại : Liệu Liên Xô có dịch chuyển không ? Và ngữ cảnh dịch chuyển đó sẽ như thế nào ? Những câu hỏi quyết định hành động đến vận mệnh quốc gia, đến một thể chế còn non trẻ, và quyết định hành động đến cả sự tồn vong của một dân tộc bản địa .

Những diễn biến ở Liên Xô đặt Nước Ta vào những thử thách không hề nhỏ

10 tập phim (đã phát sóng tập 6 tối 22/12) do Media 21 và Đài Truyền hình TP.HCM hợp tác sản xuất với những nội dung quý hiếm, lần đầu được công bố, như tài liệu các nhà lãnh đạo Việt Nam, lực lượng Tình báo Quốc phòng Việt Nam đã chủ động dự báo kịch bản biến động chính trị này như thế nào, những nhận định trong những năm cuối cùng trước khi Liên Xô tan rã, những tác động của Liên Xô đến sự kiện chính trị Đại Hội VI của Đảng ta… Để thực hiện bộ phim, nhóm sản xuất đã gặp gỡ phỏng vấn rất nhiều chuyên gia nghiên cứu về Liên Xô, các nhà sử học trong nước và quốc tế, Đài truyền hình Stalingrad cùng các vị lãnh đạo của Việt Nam.

Bộ phim được sản xuất sau 30 năm sự kiện Liên Xô sụp đổ. Thông qua bộ phim, nhóm thực thi muốn hệ thống hóa, xâu chuỗi những sự kiện, từ đó nghiên cứu và phân tích để đưa ra những câu vấn đáp thỏa đáng để vén bức màn bí ẩn về sự sụp đổ của cường quốc một thời .

Mời quý khán giả đón xem bộ phim tài liệu “Mùa Đông 1991” phát sóng lúc 20g45 từ ngày 17/12 đến 26/12 trên HTV9.

Kim Quyên

Source: https://thevesta.vn
Category: Tâm Linh